اگر حین کار با دستگاه برش لیزر ناگهان متوجه افت کیفیت برش، تغییر رنگ لبه‌ها یا گاهی بوی سوختگی در اطراف هد شدید، این‌ها نشانه داغ شدن نازل هد دستگاه هستند که باید نسبت به آن هشیار باشید. مشکل داغ شدن هد دستگاه، هم دقت برش را کم می‌کند و هم می‌تواند در مدت کوتاهی لنز محافظ، آینه‌ها و حتی منبع لیزر را خراب کند.

علت افزایش دمای هد دستگاه لیزر ممکن است ناشی از اختلال در یکی از اجزای حیاتی، استفاده از نازل بی‌کیفیت، تنظیم نامناسب پرتو یا حتی انتخاب گاز کمکی اشتباه باشد. در این صفحه، تمام عواملی که می‌توانند منجر به بروز چنین مشکلی شوند را بررسی می‌کنیم تا ببینیم چرا نازل در دستگاه لیزر داغ می‌شود، چه علائمی دارد و چطور می‌توان با چند اقدام ساده از بروز این مشکل پرهزینه پیشگیری کرد.

علائم داغ شدن نازل در دستگاه لیزر و اثرات آن

عملکرد نازل دستگاه لیزر به ‌قدری حیاتی است که هر تغییر حرارتی غیرعادی در آن، بلافاصله روی کیفیت خروجی اثر می‌گذارد و باعث افزایش ضایعات و هزینه تولید می‌شود. برای جلوگیری از این پیامدها، هر اپراتور باید نشانه‌های داغ شدن نازل هد دستگاه لیزر را به خوبی بشناسد و با تشخیص به موقع آن‌ها از آسیب دائمی به هد لیزر پیشگیری کند.

مهم‌ترین این نشانه‌ها و اثرات هر کدام را در ادامه مرور می‌کنیم.

تغییر رنگ و ایجاد دوده روی نازل یا لنز محافظ

واضح‌ترین نشانه داغ شدن نازل هد دستگاه لیزر، تشکیل لایه‌ای از دوده یا ذرات فلزی ذوب‌شده روی سطح نازل است. این اتفاق معمولاً زمانی رخ می‌دهد که پرتو لیزر به ‌جای اینکه مستقیما از مرکز عبور کند، کمی با لبه داخلی نازل برخورد می‌کند. تجربه فنی کارگاه‌های حرفه‌ای نشان می‌دهد که حتی ۰٫۱ میلی متر انحراف در هم‌محوری پرتو هم می‌تواند دمای نازل را تا چند صد درجه افزایش دهد.

افت کیفیت برش یا تغییر در رنگ لبه‌ها

داغ شدن نازل هد در جریان گاز کمکی (اکسیژن یا نیتروژن) هم اختلال ایجاد می‌کند. وقتی فشار یا مسیر گاز از حالت یکنواخت خارج شود، ذرات ذوب‌شده به درستی از مسیر برش کنار نمی‌روند و نتیجه باقی ماندن آن‌ها، لبه‌هایی تیره، زبر یا حتی ذوب‌شده است. در دستگاه لیرز فایبر، این علامت خود را با افزایش پلیسه در پشت ‌کار نشان می‌دهد.

هشدار نوسان دما در هد یا توقف ناگهانی دستگاه

در دستگاه‌های مجهز به سنسور دما، وقتی هد یا نازل هد بیش از اندازه گرم شوند دستگاه هشدار نرم افزاری داده و به صورت خودکار عملیات را متوقف می‌کند. در مدل‌هایی که چنین سنسوری ندارند، اپراتور باید با لمس نازل یا مشاهده تغییر رنگ فلز، متوجه ازدیاد دما شود.

آسیب به لنز محافظ و کاهش توان خروجی لیزر

انتقال حرارت مداوم از نازل به قسمت بالاتر هد، باعث می‌شود لنز محافظ دچار خراش یا ترک حرارتی شود. در نتیجه، بخشی از انرژی لیزر جذب شیشه شده و توان خروجی واقعی دستگاه کاهش می‌یابد.

دلایل فنی داغ شدن نازل هد دستگاه لیزر

اولین قدم برای پیشگیری از آسیب به هد دستگاه برش لیزری و کاهش هزینه تعمیر آن، درک دقیق علل داغ شدن نازل است. در ادامه، شش دلیل فنی مهم را بررسی می‌کنیم که همه اپراتورها باید به آن واقف باشند.

خروج پرتو از مرکز نازل (عدم هم‌محوری پرتو)

وقتی پرتو لیزر به درستی از مرکز دهانه نازل عبور نکند، مقداری از انرژی پرتو بازتابیده و به بدنه نازل برخورد می‌کند. همین برخورد، دمای نازل را بالا می‌برد. راه ‌حل این مشکل، بررسی و تنظیم خروجی پرتو با تجهیزات خاص، و سپس تنظیم پیچ‌های محور X وY  هد است.

آلودگی یا آسیب فیزیکی لنز و شیشه محافظ نازل

اگر لنز فوکوس یا شیشه محافظ پایین نازل کثیف و آسیب‌دیده باشد یا دارای خط و خش و ترک‌خوردگی باشد، میزان جذب حرارت بیشتر شده و انتقال گرما به نازل هم افزایش پیدا می‌کند. به عبارت دیگر، بخشی از انرژی لیزر که باید از طریق نازل به قطعه برسد، در نزدیکی نازل جذب شده و نازل را داغ می‌کند.
تمیزکاری منظم لنز و شیشه محافظ، جایگزینی قطعات آسیب‌دیده، استفاده از ابزار مناسب و کار کردن در محیط بدون گرد و غبار، راه حل مشکلات اینچنینی دستگاه لیزر است.

خرید و نصب نازل نامناسب

استفاده از نازل هد با سوراخ خروجی بزرگ و نامتناسب با قطعه‌کار و هد دستگاه، می‌تواند یکی از دلایل داغ شدن بیش از حد نازل باشد. در واقع، طراحی دهانه نازل باید متناسب با ضخامت قطعه، توان دستگاه و نوع گاز کمکی باشد. نازل بزرگ یا ناسازگار، جریان گاز را نامنظم کرده و منجر به خروج ناقص مذاب و تجمع حرارت می‌شود.
هنگام خرید نازل هد دستگاه برش لیزری، آن را با ویژگی‌های دستگاه و قطعه تطابق دهید و توصیه‌های تولیدکننده یا کارشناس فروش نوین تاک را در این زمینه جدی بگیرید.

تنظیم نادرست پارامترهای برش (توان، سرعت، فشار گاز)

توان بسیار بالا یا سرعت برش بسیار پایین باعث تجمع انرژی پرتو در نازل خواهد شد. در نتیجه نازل گرم شده و به دنبال آن کیفیت برش هم کاهش می‌یابد. این موضوع همچنین باعث تولید دوده بوی سوختگی حین کار هم می‌شود.
اپراتورهایی که در تنظیم پارامترها دستگاه برش لیزری به جزئیات توجه کرده و پارامترها را متناسب با جدول راهنما و ویژگی‌های قطعه‌کار تنظیم و بهینه می‌کنند، با جلوگیری از داغ شدن نازل پرتی کار را به حداقل می‌رسانند.

بیشتر بخوانید: مهمترین پارامترهای کنترل کیفیت برش لیزری

خنک کاری ناقص یا تهویه مناسب

اگر سیستم خنک‌کننده هد لیزر یا تهویه دستگاه ناکافی باشد، گرمای تولیدشده در نازل دفع نشده و در آن جمع می‌شود. اگر سایر پارامترها به درستی تنظیم شده‌اند و از تمیزی نازل و لنز مطمئن هستید، سیستم خنک‌کننده (چیلر، گردش مایع یا هوا) را بررسی کنید. علاوه بر آن، باید به تهویه محیط کارگاه هم اهمیت بدهید و از فن‌های مناسب و سیستم‌های کنترل دما کمک بگیرید.

کیفیت و ضخامت قطعه کار

قطعه‌کارهای ضخیم یا موادی که دارای پوشش بازتابنده و ترکیب شیمیایی خاص هستند، پرتو لیزر را بازتاب داده و با این کار باعث انتقال گرما به نازل می‌شوند. به همین خاطر، توصیه تولیدکنندگان مطرح این است که در انتخاب متریال مناسب برای برش، بررسی پوشش سطحی و تنظیم پارامترها بر اساس نوع ماده و ضخامت آن دقت کنید، و از گاز کمکی مناسب برای دفع بهتر ذوب کمک بگیرید.

نکات نگهداری از نازل هد دستگاه لیزر

هر چه بیشتر به قطعات دستگاه لیزر توجه کنید و به برنامه نگهداری و سرویس دوره‌ای آن‌ها پایبند باشید، خروجی باکیفیت‌تری خواهید داشت. علاوه بر این، با شناخت روش‌های نگهداری می‌توانید طول عمر لنز را افزایش داده و هزینه‌های تعمیر را کمتر کنید. جدول زیر، اطلاعات لازم در این زمینه را در اختیار اپراتورها و کارگاه‌های تولیدی می‌گذارد.

توصیه نهایی

داغ شدن نازل هد دستگاه لیزر می‌تواند زنجیره‌ای از اختلالات مکانیکی و نوری را آغاز کند و اگر ادامه پیدا کند، به کاهش دقت، افت سرعت برش و افزایش مصرف قطعات منجر شود. بسیاری از کارگاه‌ها، تنها هنگامی متوجه این موضوع می‌شوند که کیفیت خروجی افت کرده یا مشکل به قدری گسترش یافته که راهی جز تعویض نازل‌ها و تعمیرات پرهزینه باقی نمانده است.

فروشگاه نوین ‌تاک با ارائه قطعات اورجینال هد لیزر، نازل‌های سازگار با انواع سورس‌ها و راهنمایی تخصصی، به شما کمک می‌کند تا قبل از بروز خسارت، مسئله را کنترل کنید. انتخاب تجهیزات معتبر دستگاه‌های برش لیزر از نوین ‌تاک، قدم گذاشتن در مسیر مطمئن و اقتصادی برای کسب و کارتان است.